Udzielenie urlopu wychowawczego najpierw na pierwsze, a następnie na drugie dziecko

Pracownica jest matką dzieci w wieku 2 i 3 lat (ukończone w 2024 r.). Po urlopie rodzicielskim na drugie dziecko wróciła do pracy. Obecnie poinformowała pracodawcę, że nie jest w stanie pogodzić pracy z opieką nad dziećmi i chciałaby wystąpić o urlop wychowawczy, z którego wcześniej nie korzystała. Czy może ona skorzystać z tego urlopu najpierw na pierwsze, a później na drugie dziecko?

Pracownica może zawnioskować o urlop wychowawczy, mając na uwadze graniczny wiek dziecka.

Urlop wychowawczy jest udzielany w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Przysługuje on:

pracownikowi (niezależnie od płci), który jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy (ogólny staż pracy uwzględniający poprzednie okresy zatrudnienia),
nie dłużej niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia.

Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Niezależnie od tego urlopu, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, pracownikowi może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Urlopy w wymiarach, o których mowa powyżej, przysługują łącznie obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka.

Powyższe wynika z art. 186 § 1-3¹ K.p.

Pracownik może wykorzystać pełne 36 miesięcy urlopu, jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 186 § 9 i 10 K.p. Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z "pełnego" wymiaru (tzw. część nieprzenoszalna). Skorzystanie z urlopu wychowawczego w wymiarze co najmniej jednego miesiąca oznacza wykorzystanie przez rodzica lub opiekuna dziecka nieprzenoszalnej części urlopu.

Pracownica z pytania legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia. Może zatem złożyć w postaci papierowej lub elektronicznej wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko, a następnie na drugie dziecko. Przepis art. 186 § 7 zd. 1 K.p. wymaga jego przedłożenia w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Jeśli pracownik nie dotrzyma tego terminu, pracodawca udziela urlopu nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku (art. 186 § 7¹ K.p.).

Ważne: Pracownik spełniający kodeksowe kryteria może wystąpić o urlop wychowawczy w dowolnym momencie od zakończenia poprzedniego urlopu związanego z rodzicielstwem.

Ma on też prawo wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z niego, składając pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej oświadczenie w tej sprawie. Jeśli tego nie uczyni, pracodawca jest zobowiązany udzielić mu urlopu (art. 186 § 7 zd. 3 i 4 K.p.). Ponieważ urlop wychowawczy może być podzielony na maksymalnie 5 części, ich liczbę pracodawca ustala na podstawie liczby złożonych przez pracownika wniosków (art. 186 § 8 K.p.).

Zakres treści wniosku o urlop wychowawczy wskazuje § 18 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wniosków. Z kolei ust. 2 tego przepisu wymienia dokumenty, które należy dołączyć do wniosku. Przykład wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego publikowaliśmy w dodatku nr 19 do UiPP nr 20/2024, pt. "Dokumentacja kadrowa", str. 51.

Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje pracownikowi na każde dziecko oddzielnie.

Przykład

Pracownica - matka dwójki dzieci urodzonych 10 marca 2021 r. i 30 listopada 2022 r. na początku stycznia 2025 r. złożyła pracodawcy wniosek o udzielenie jej od 1 lutego 2025 r. urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko w wymiarze 35 miesięcy. Pracownik - ojciec dziecka nie korzystał z urlopu wychowawczego. Pracodawca udzielił jej tego urlopu do 31 grudnia 2027 r., czyli do końca roku kalendarzowego, w którym pierwsze dziecko ukończy 6 lat. Po wykorzystaniu tego urlopu pracownica może jeszcze korzystać z urlopu wychowawczego udzielonego na drugie dziecko, z tym że tylko do 31 grudnia 2028 r., gdyż w 2028 r. ukończy ono 6 lat.

Przykład

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, zakładając, że pracownik - ojciec dzieci wykorzystał 12 miesięcy urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko. Pracodawca na wniosek pracownicy udzielił jej urlopu wychowawczego na 24 miesiące, tj. od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2027 r. Po wykorzystaniu tego urlopu pracownica może jeszcze korzystać z urlopu wychowawczego na drugie dziecko, z tym że tylko do 31 grudnia 2028 r.