A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 3 (830) z dnia 20.01.2014

Jaka podstawa składek po urodzeniu dziecka w czasie urlopu wychowawczego?

Pracownica, która przebywa drugi rok na urlopie wychowawczym, urodziła dziecko. W czasie tego urlopu z osobą tą zawieraliśmy kilka umów zleceń na łączny okres 3 miesięcy. Jak aktualnie ustalić podstawę wymiaru składek z tytułu urlopu wychowawczego?

Po urodzeniu dziecka osoba, o której mowa w pytaniu, nie podlega ubezpieczeniom z tytułu pobytu na urlopie wychowawczym, lecz z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Osoby przebywające na urlopach wychowawczych podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu tylko wówczas, gdy nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek takich ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, pracownicy, która urodziła dziecko w okresie urlopu wychowawczego, przysługuje z tego tytułu zasiłek macierzyński. Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy systemowej osoba, o której mowa w pytaniu, po urodzeniu dziecka podlega więc ubezpieczeniom z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, a nie z racji pobytu na urlopie wychowawczym. Podstawę wymiaru składek stanowić będzie kwota tegoż zasiłku. Zmiana tytułu do ubezpieczeń spowoduje także zmianę ich zakresu. Osoby pobierające zasiłek macierzyński nie podlegają bowiem ubezpieczeniu zdrowotnemu (zachowują jednak prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego). Obowiązkowe są dla nich tylko ubezpieczenia emerytalno-rentowe.

W opisanej sytuacji podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, a tym samym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, stanowić będzie odpowiednio:

wynagrodzenie zapisane w umowie o pracę albo innym akcie nawiązującym stosunek pracy (po zmniejszeniu o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków pracownicy) - w przypadku wynagrodzenia określonego w stałej miesięcznej stawce,
przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone w miesiącu porodu pracownikom zatrudnionym na takim samym albo podobnym stanowisku (po odjęciu składek finansowanych ze środków pracownicy) - w przypadku wynagrodzenia zmiennego.

Przypomnijmy też, że w przypadku, gdy poród miał miejsce w trakcie miesiąca kalendarzowego, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu urlopu wychowawczego za ten miesiąc należy odpowiednio (proporcjonalnie) zmniejszyć. Pełną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe dzielimy wówczas przez liczbę dni kalendarzowych w tym miesiącu i mnożymy przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom z tytułu pobytu na wspomnianym urlopie (art. 18 ust. 9 ustawy systemowej).

Pamiętać jednak należy, że nie ulega zmniejszeniu podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osoby przebywającej przez część miesiąca na urlopie wychowawczym, którą stanowi kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Obecnie kwota tego zasiłku wynosi 520 zł. Zgodnie bowiem z art. 79 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka zdrowotna jest miesięczna i niepodzielna.

Przykład

18 stycznia 2014 r. pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym urodziła kolejne dziecko. Od tego dnia podlega więc ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, którego płatnikiem będzie pracodawca. Składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu pobytu na urlopie wychowawczym ustalane były od kwoty 1.876,54 zł. W związku ze zmianą tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych podstawa wymiaru tych składek za styczeń br. będzie odpowiednio mniejsza i wyniesie 1.029,07 zł (1.876,54 zł : 31 dni w styczniu br. x 17 dni podlegania w styczniu 2014 r. ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu urlopu wychowawczego). Natomiast składka zdrowotna będzie liczona od pełnej miesięcznej podstawy wymiaru, tj. od 520 zł. Pracodawca będzie musiał też rozliczyć składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od wypłaconego w styczniu br. zasiłku macierzyńskiego.