Raporty ZUS za pracownicę przebywającą na urlopie wychowawczym

Pracownica przebywa na urlopie rodzicielskim do 16 czerwca 2015 r. Z tego tytułu ZUS wypłaca jej zasiłek macierzyński. Bezpośrednio po urlopie rodzicielskim pracownica chce wziąć 2 miesiące urlopu wychowawczego. Zgłosiła nam też, że w czasie przebywania na urlopie wychowawczym będzie wykonywała w innej firmie umowę zlecenia. Jakie wówczas powinniśmy sporządzać za nią miesięczne raporty oraz jak naliczać za nią składki do ZUS?

Jeśli od pierwszego dnia przebywania na urlopie wychowawczym pracownica będzie jednocześnie wykonywała umowę zlecenia, wówczas nie będzie podlegała jakimkolwiek ubezpieczeniom z tytułu przebywania na tym urlopie. Oznacza to, że w czasie urlopu wychowawczego pracodawca nie powinien naliczać za nią żadnych składek.

Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom w ZUS, ale tylko wtedy, gdy spełnia określone ku temu warunki (patrz tabela). Składki ubezpieczeniowe nalicza wówczas za nią (za każdy miesiąc, w którym podlegała ubezpieczeniom z racji korzystania z urlopu wychowawczego) pracodawca, w raporcie ZUS RCA (lub ZUS RZA).

W przypadku jednak, gdy osoba przebywająca na urlopie wychowawczym wykonuje w tym czasie umowę zlecenia, wtedy obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega z racji wykonywanego zlecenia, a nie z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Nie ma tu znaczenia, czy umowa ta jest zawarta z własnym pracodawcą, czy z inną firmą.

Z pytania wynika, że pracownica rozpocznie urlop wychowawczy bezpośrednio po zakończeniu urlopu rodzicielskiego, czyli od 17 czerwca br. Jeśli już od tego dnia będzie wykonywała w innej firmie umowę zlecenia, to również od tego dnia będzie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom jako zleceniobiorca. Natomiast pracodawca w dokumentach sporządzonych za czerwiec 2015 r. powinien wykazać ją w dwóch blokach raportu ZUS RSA, tj. w:

jednym bloku - z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10, okresem urlopu rodzicielskiego 01.06.2015 r. - 16.06.2015 r., liczbą dni 16 oraz kodem świadczenia/przerwy 319 (zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego);
drugim bloku - z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10, okresem urlopu wychowawczego 17.06.2015 r. - 30.06.2015 r., liczbą dni 14 oraz kodem świadczenia/przerwy 121 (lub 122, jeśli został on udzielony na podstawie art. 186 § 3 K.p. - Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Natomiast poczynając od dokumentów rozliczeniowych sporządzonych za lipiec 2015 r. pracodawca będzie wykazywał pracownicę tylko w jednym bloku raportu ZUS RSA z kodem świadczenia/przerwy 121 (lub 122).

Obowiązkowe ubezpieczenia w trakcie urlopu wychowawczego
ubezpieczenia	warunki
emerytalne i rentowe	gdy osoba korzystająca z urlopu wychowawczego nie ma innych tytułów do tych ubezpieczeń (np. zawartej umowy zlecenia lub umowy o pracę, prowadzonej pozarolniczej działalności) oraz nie ma prawa do emerytury lub renty
zdrowotne	gdy nie podlega temu ubezpieczeniu z innego tytułu