Ubezpieczenia z tytułu korzystania z urlopu wychowawczego w razie podjęcia umowy zlecenia

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym dotychczas z tego tytułu podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Od 1 września br. zawarła ona z inną firmą kilkumiesięczną umowę zlecenia, o czym poinformowała pracodawcę składając stosowne oświadczenie. W jaki sposób należy ją wykazać w dokumentach rozliczeniowych przekazywanych do ZUS za wrzesień 2017 r. i kolejne miesiące?

Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega obowiązkowo:

ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie ma innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust. 1 pkt 19 i art. 9 ust. 6 ustawy o sus),
ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeśli nie podlega temu obowiązkowi z innego tytułu (art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy zdrowotnej).

Zgłoszenia pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym do ubezpieczeń emerytalno-rentowych i zdrowotnego dokonuje się poprzez wykazanie w raporcie miesięcznym ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X, podstawami wymiaru składek na ww. ubezpieczenia oraz obliczonymi składkami. Warunkiem dokonania zgłoszenia do przedmiotowych ubezpieczeń jest złożenie przez pracownika na urlopie wychowawczym oświadczenia o niepodleganiu ubezpieczeniom emerytalno-rentowym oraz zdrowotnemu z innego tytułu oraz o braku prawa do emerytury lub renty.

Ważne: Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym jest obowiązana poinformować płatnika składek o ustaleniu prawa do emerytury lub renty albo o podleganiu ubezpieczeniom z innego tytułu niż przebywanie na urlopie wychowawczym.

Ponadto okres przerwy w pracowniczych ubezpieczeniach z tytułu korzystania z urlopu wychowawczego wykazuje się w raporcie miesięcznym ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X oraz kodem przerwy:

121, urlop wychowawczy udzielony na podstawie art. 186 § 2 K.p. lub
122, urlop wychowawczy udzielony na podstawie art. 186 § 3 K.p.

Wykonywanie umowy zlecenia stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego oraz zdrowotnego (art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 ustawy o sus oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy zdrowotnej) oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust. 2 ustawy o sus). Obligatoryjne ubezpieczenia powstają od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania i trwają do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 pkt 2 ustawy o sus). Z kolei objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym został on zgłoszony, co wynika z art. 14 ust. 1 ustawy o sus. Jeśli jednak zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zostanie dokonane w terminie 7 dni od dnia ich powstania, to objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku (art. 14 ust. 1a ustawy o sus).

Wzór oświadczenia dla celów podlegania ubezpieczeniom z tytułu przebywania na
urlopie wychowawczym dostępny jest
w serwisie www.druki.gofin.pl

Wobec powyższego, zawarcie umowy zlecenia przez pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego, skutkuje ustaniem ubezpieczeń z tytułu przebywania na tym urlopie. W takim przypadku, zgodnie ze stanowiskiem ZUS, okres przerwy w tych ubezpieczeniach w związku z objęciem ubezpieczeniami z innego tytułu (tu umowy zlecenia) należy wykazać w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X oraz z kodem 350.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania i dodatkowo, że pracownica zawarła umowę zlecenia z innym podmiotem na okres od 1 do 20 września 2017 r. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wynosi 2.300 zł, na ubezpieczenie zdrowotne 520 zł.

W dokumentach rozliczeniowych za wrzesień 2017 r. pracodawca wykaże pracownicę:

w jednym bloku raportu ZUS RCA, z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X, składkami na ubezpieczenia emerytalne i rentowe obliczonymi od podstawy w wysokości 766,67 zł (2.300 zł : 30 dni x 10 dni) oraz na ubezpieczenie zdrowotne od podstawy w wysokości 520 zł,
w jednym bloku raportu ZUS RSA, z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X, kodem świadczenia/przerwy 121, okresem od 01.09.2017 do 30.09.2017,
w kolejnym bloku raportu ZUS RSA, z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X, kodem świadczenia/przerwy 350, okresem od 01.09.2017 do 20.09.2017.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania i dodatkowo, że umowa zlecenia z inną firmą została zawarta na okres od 1 września do 30 listopada 2017 r.

W dokumentach rozliczeniowych przekazywanych do ZUS za wrzesień br. pracodawca powinien wykazać pracownicę:

w jednym bloku raportu ZUS RSA, z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X, kodem świadczenia/przerwy 121, okresem od 01.09.2017 do 30.09.2017 ,
w kolejnym bloku raportu ZUS RSA, z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X, kodem świadczenia/przerwy 350, okresem od 01.09.2017 do 30.09.2017.

Na takich samych zasadach pracodawca wykaże pracownicę w dokumentach rozliczeniowych składanych za październik i listopad 2017 r.